ارتز زانو (زانوبند، بریس زانو)
ارتز زانو (زانوبند، بریس زانو) وسیله‌ای پزشکی-حمایتی است که کاربردهای گسترده‌ای در حوزه پیشگیری، درمان و بازتوانی دارد. از اصلی‌ترین کاربردهای آن می‌توان به تثبیت مفصل زانو پس از آسیب‌های رباطی (مانند پارگی رباط صلیبی قدامی یا ACL) و منیسک، محافظت از زانو در برابر حرکات نامناسب در حین بهبودی، کاهش درد ناشی از شرایطی مانند آرتروز و ناپایداری مفصل، کمک به بازگشت تدریجی و ایمن به فعالیت‌های روزمره و ورزشی اشاره کرد. این ابزار با محدود کردن دامنه حرکتی در جهات خاص، کنترل بیومکانیک مفصل و ارائه حمایت فیزیکی، نقش مؤثری در فرآیند درمان و پیشگیری از آسیب‌های مجدد ایفا می‌کند و در مدل‌های ساده تا پیشرفته و سفارشی برای نیازهای مختلف بیماران طراحی میشود.
انواع زانوبند:
زانوبند پد دار:
زانوبند پد دار با داشتن بالشتک‌های سیلیکونی یا فومی در اطراف کشکک، وظیفه اصلی جذب ضربه و تثبیت کشکک است. این نوع زانوبند معمولاً برای پیشگیری و کاهش دردهای ناشی از التهاب تاندون کشکک و سندرم درد کشککی-رانی استفاده میشود.
زانوبند آتل دار:
زانو بند آتل دار مجهز به میله‌های محکم فلزی یا پلیمری در کنار زانو است که حرکات جانبی و چرخشی مفصل را به طور کامل محدود می‌کند. از اصلی‌ترین موارد کاربرد آن می‌توان به محافظت پس از آسیب‌های شدید رباطی، پیوند رباط و دررفتگی‌ها اشاره کرد که نیاز به بی‌حرکتی نسبی زانو وجود دارد.
زانوبند لولا دار:
زانوبند لولا دار مجهز به لولاهای فلزی در دو طرف زانو است که همزمان اجازه خم و راست شدن طبیعی را می‌دهد و از حرکات خطرناک جانبی و چرخشی جلوگیری می‌کند. کاربرد آن محافظت و بازگشت تدریجی به فعالیت پس از آسیب‌های رباطی و پس از جراحی مفصل زانو است.
زانوبند آرتروزی:
زانوبند آرتروزی با طراحی ویژه‌ای که دارد، فشار را از روی قسمت فرسوده و دردناک مفصل (معمولاً سمت داخلی زانو) برمی‌دارد و آن را به قسمت سالم تر منتقل می‌کند. کاربرد اصلی آن کاهش درد و افزایش تحرک در افراد مبتلا به آرتروز تک‌مفصلی زانو (استئوآرتریت) است.
زانوبند کشی:
زانوبند کشی که معمولاً از جنس پارچه‌های الاستیک یا نئوپرن ساخته میشود، با اعمال فشار ملایم و ایجاد گرمای مفصلی عمل می‌کند. از اصلی‌ترین موارد کاربرد آن می‌توان به کاهش دردهای خفیف، کنترل تورم جزئی، حمایت عمومی از مفصل در فعالیت‌های ورزشی و روزمره اشاره کرد.
انواع بریس زانو:
بریس زانو ساده:
بریس زانو ساده از جنس نئوپرن یا پارچه‌های کشسان برای حمایت جزئی، گرم کردن مفصل و افزایش حس عمقی است.
بریس زانو عملکردی:
مجهز به لولا برای محافظت از زانو در برابر حرکات غیرطبیعی پس از آسیب‌های رباطی (مانند پارگی ACL).
بریس زانو بازتوانی:
برای محدود کردن دامنه حرکتی پس از جراحی یا آسیب‌های شدید تا از ساختارهای ترمیم‌شده محافظت کنند.
بریس زانو تعدیل کننده بار:
مخصوص بیماران مبتلا به آرتروز برای کاهش فشار از روی قسمت آسیب‌دیده مفصل.
بریس زانو پاتلوفمورال:
برای تثبیت و تراز کردن کشکک زانو و کنترل دردهای قدامی زانو.
بریس زانو سفارشی:
برای موارد بسیار پیچیده به صورت اختصاصی برای بیمار ساخته می‌شوند.
تفاوت زانوبند با بریس زانو چیست؟
تمام بریس‌های زانو را می‌توان نوعی “زانوبند” دانست، اما تمام زانوبندها “بریس” محسوب نمی‌شوند. تفاوت اصلی زانوبند با بریس زانو در کاربردشان می باشد:
- اصطلاح زانوبند (Knee Brace) معمولاً به محصولات ساده‌تر و حمایتی‌تر اشاره دارد که اغلب از جنس پارچه‌های کشباف (مثل نئوپرن)، الاستیک یا فوم هستند.
- زانوبند عموما برای ایجاد حرارت و گرمایش مفصل، افزایش جریان خون، ارائه حمایت بسیار خفیف، و افزایش حس عمقی (پروپریوسپشن) برای جلوگیری از حرکات ناخواسته استفاده میشود. مانند: زانوبندهای اسپورت ساده، آسترده‌ای زانو (Sleeves).
- اصطلاح بریس زانو (Knee Orthosis یا Orthotic Brace): بیشتر به دستگاه‌های پیچیده‌تر، مهندسی‌شده و پزشکی اشاره دارد که اغلب دارای اجزای سخت‌افزاری مانند لولا، میله‌های فلزی یا پلیمری، straps (تسمه‌های تنظیم) و پدهای خاص هستند.
- بریس زانو برای محدود کردنِ فعالِ حرکات مفصل (مثلاً جلوگیری از چرخش یا خم شدن بیش از حد)، تثبیت مفصل پس از آسیب‌های جدی (مانند پارگی رباط)، تصحیح بیومکانیک استفاده میشود مانند: بریس‌های تخلیه کننده برای آرتروز و کنترل دامنه حرکتی پس از جراحی.
سوالات متداول درباره زانوبند:
استفاده از زانوبند بستگی به نوع مشکل دارد؛ برای فعالیت‌های ورزشی پربرخورد برای پیشگیری، بلافاصله پس از آسیب‌های خفیف برای کاهش تورم، و در دوران بازتوانی برای محافظت و ثبات بخشی به زانو. اما تشخیص نهایی باید توسط پزشک انجام شود.
معمولاً خیر، مگر اینکه پزشک به دلایل خاصی (مانند کنترل درد یا بی‌حرکتی پس از جراحی) آن را تجویز کرده باشد. بستن زانوبند در خواب می‌تواند باعث اختلال در گردش خون شود.
این مورد کاملاً به نسخه پزشک بستگی دارد. به طور کلی، معمولاً در طول فعالیت‌های فیزیکی و ایستاده استفاده میشود و بهتر است در زمان استراحت و زمانی که فشار بر زانو نیست، باز شود تا از وابستگی عضلات جلوگیری گردد.
بله، اگر به طور مداوم و بدون نیاز واقعی استفاده شود، می‌تواند منجر به تضعیف و وابستگی عضلات گردد. استفاده از زانوبند باید همراه با برنامه تقویتی تجویز شده توسط فیزیوتراپیست باشد.
زانوبند باید به گونه‌ای بسته شود که محکم و ثابت باشد ولی باعث ایجاد درد، بی‌حسی، یا اختلال در گردش خون (تغییر رنگ پوست یا سردی پا) نشود. معمولاً باید بتوانید یک انگشت به راحتی بین بند و پوست خود قرار دهید.
این موضوع به جنس زانوبند بستگی دارد. بیشتر مدل‌های نئوپرنی ضد آب نیستند و خیس شدن ممکن است باعث خراب شدن آنها شود. تنها در صورتی این کار مجاز است که برچسب "ضد آب" (Waterproof) داشته باشد، در غیر این صورت باید در آورده شود.
این یک علامت هشدار دهنده است. باید فوراً زانوبند را شل کرده یا کاملاً درآورید. این حالت معمولاً نشان‌دهنده بستن بیش از حد تنگ آن یا عدم اندازه مناسب است و در صورت تداوم، باید با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول درباره بریس زانو:
مدت زمان استفاده کاملاً به دستور جراح و پروتکل توانبخشی شما بستگی دارد، اما معمولاً این دوره چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. بریس در ابتدا برای بی‌حرکتی و سپس برای محافظت در حین بازگشت تدریجی به فعالیت استفاده میشود.
خیر، مگر با تجویز پزشک. معمولاً در مراحل اولیه پس از جراحی یا آسیب شدید، استفاده مداوم (حین خواب و استحمام) ضروری است. برای دوش گرفتن می‌توان از پوشش‌های ضدآب مخصوص استفاده کرد. تنها زمانی می‌توان آن را درآورد که پزشک اجازه داده باشد.
این مسئله شایع است. اولاً از صحیح بسته شدن بریس (نه خیلی تنگ) مطمئن شوید. دوم، زیر تسمه‌ها می‌توانید یک پارچه نخی نازک و خشک بگذارید. اگر قرمزی پس از ۲۰-۳۰ دقیقه از باز کردن بریس برطرف نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
بریس یک وسیله محافظتی است، نه یک درمان جادویی. بازگشت به ورزش باید تدریجی و تحت نظارت فیزیوتراپیست باشد. بریس از زانوی شما در برابر حرکات خطرناک محافظت می‌کند، اما جایگزین تقویت عضلات و بازتوانی نمی‌شود.
اجزای پلاستیکی و فلزی را با یک پارچه مرطوب و صابون ملایم پاک کنید. از مواد شیمیایی قوی استفاده نکنید. تسمه‌ها (Straps) را معمولاً می‌توان با دست شست.
این مسئله بسیار مهم است، زیرا بریس شل نمی‌تواند از زانو محافظت کند. با ارتوتیست یا پزشک خود تماس بگیرید. بسیاری از بریس‌ها قابلیت تنظیم مجدد دارند و ممکن است نیاز به تنظیم یا در موارد نادر، تعویض داشته باشد.
قیمت و نحوه تهیه ارتز زانو (زانوبند، بریس زانو)
کلینیک تخصصی ارتز و پروتز زعفرانیه، با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های روز دنیا و زیر نظر مجرب‌ترین متخصصان ارتوپدی فنی، ارائه‌دهنده طیف گسترده‌ای از ارتزهای زانو (زانوبند و بریس زانو) با بالاترین کیفیت و دقت است. محصولات این کلینیک که شامل انواع زانوبندهای ساده، عملکردی، ورزشی، ترمیمی و بریس‌های سفارشی برای شرایطی مانند آرتروز، پارگی رباط صلیبی، آسیب مینیسک، انحرافات زانو (پاهای پرانتزی) و سایر آسیب‌های مفصلی میشود، به‌طور کاملاً اختصاصی و بر اساس آناتومی و نیاز دقیق هر بیمار طراحی و ساخته می‌شوند.
قیمت ارتزهای زانو در این مرکز با توجه به نوع آسیب، شدت آن، مواد اولیه مورد استفاده (مانند نئوپرن، کربن، پلیمرها یا فلزات سبک)، پیچیدگی طراحی (ساده، لولادار، آتل‌دار) و فناوری به‌کاررفته (مکانیکی، هیدرولیکی یا الکترونیکی) تعیین میشود.
فرآیند تهیه ارتز زانو در کلینیک زعفرانیه با یک مشاوره تخصصی رایگان آغاز میشود که در آن پزشک متخصص پس از معاینه دقیق و بررسی پارامترهایی مانند دامنه حرکتی، سطح فعالیت و اهداف درمانی بیمار، مناسب‌ترین نوع ارتز را توصیه می‌کند. در مرحله بعد، با استفاده از اسکن سه‌بعدی و قالب‌گیری دقیق از اندام، طرحی کاملاً منطبق بر آناتومی بیمار تهیه شده و بریس در کارگاه مجهز کلینیک توسط ارتوتیست‌های باتجربه ساخته میشود. این کلینیک با تعهد به استفاده از مواد درجه‌یک و ارائه گارانتی و خدمات پس از فروش، همراهی مستمر با بیمار در طول دوره درمان را تضمین می‌کند. جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت مشاوره، با شماره تلفن 02126706083 تماس حاصل فرمایید.