ما چه کارهایی انجام می دهیم؟
انواع پروتز پا بر اساس ناحیه قطع عضو
پروتز پا وسیله‌ای پزشکی و توانبخشی است که به عنوان جایگزین اندام تحتانی از دست‌رفته عمل می‌کند و به فردی که پای خود را در اثر حادثه, بیماری, اعتیاد یا... از دست داده امکان می‌دهد توانایی ایستادن، راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره را دوباره به دست آورد. این وسیله با طراحی‌های مختلف می‌تواند علاوه بر بهبود عملکرد حرکتی، به تعادل بدن، افزایش استقلال فردی، کاهش فشار به سایر اندام‌ها و حتی بهبود اعتماد به نفس و کیفیت زندگی کمک کند.
پروتز لگن
در صورتیکه قطع عضو در بالاترین سطح ممکن یعنی از مفصل لگن رخ داده باشد.
پروتز بالای زانو
در صورتیکه قطع عضو در ناحیه ران و بالای مفصل زانو رخ داده باشد.
پروتز زیر زانو
در صورتیکه که قطع عضو در ناحیه ساق پا و زیر مفصل زانو رخ داده باشد.
پروتز انگشت پا
جهت جایگزینی یک یا چند انگشت از دست رفته در ناحیه قسمت جلویی پا
پروتز مچ پا
در صورتیکه قطع عضو از ناحیه مفصل مچ پا رخ داده باشد.
هرچیزی که باید قبل از انجام پروتز پا بدانید
بیمار قبل از دریافت پروتز پا باید بداند که این فرآیند یک سفر تدریجی و چندمرحله‌ای است که پس از التیام کامل محل قطع عضو آغاز میشود و موفقیت آن به شدت به همکاری فعال خودش بستگی دارد. مراقبت دقیق از اندام باقیمانده (استامپ) برای جلوگیری از عفونت و آماده‌سازی آن برای پذیرش پروتز، انجام فیزیوتراپی برای تقویت عضلات و حفظ دامنه حرکتی، و داشتن انتظارات واقع‌بینانه از نتیجه نهایی (از نظر ظاهری و عملکردی) از ملزومات اولیه است. همچنین آگاهی از هزینه‌ها، پوشش بیمه، و انتخاب یک تیم پروتزیست مجرب و باتجربه برای ساخت پروتزی که به درستی با بدنش تطبیق پیدا کند، برای دستیابی به بهترین نتیجه حیاتی است. صبر و پشتکار در طول دوره برای یادگیری راه رفتن مجدد، کلید نهایی موفقیت خواهد بود.
اجزای تشکیل دهنده پروتز پا:
- سوکت (Socket): بخشی که اندام باقیمانده (استامپ) را در بر می‌گیرد و مهم‌ترین بخش پروتز است.
- سیستم تعلیق (Suspension System): وسیله یا مکانیزمی که پروتز را محکم روی استامپ نگه می‌دارد (مانند بند، پین مکشی، یا رابط سیلیکونی).
- پایلون (Pylon): میله یا ستون داخلی که ساختار اصلی پروتز را تشکیل داده و وزن بدن را منتقل می‌کند.
- مفاصل (Joints): در صورت لزوم، شامل مفصل زانو (برای پروتزهای بالای زانو) و مفصل مچ پا.
- پای مصنوعی (Prosthetic Foot): بخش انتهایی که عملکرد پای طبیعی را شبیه سازی می‌کند.
- پوشش زیبایی (Cosmetic Cover): پوششی از جنس فوم یا سیلیکون که روی ساختار پروتز را می‌پوشاند و ظاهری طبیعی به آن می‌بخشد.
انواع پروتز پا بر اساس عملکرد
از جمله انواع پای مصنوعی که در کلینیک زعفرانیه ساخته میشود می توان به این موارد اشاره کرد:
پروتز پا ساده:
پای مصنوعی ساده، که اغلب به عنوان پای SACH (Solid Ankle Cushioned Heel) شناخته میشود، یک طراحی پایه و مقرون‌به‌صرفه است که از یک هسته داخلی جامد (معمولاً چوب یا پلیمر) و یک پوشش خارجی از جنس فوم نرم تشکیل شده است. این پای مصنوعی فاقد مفصل متحرک در مچ پا است و به جای آن، عملکرد ضربه‌گیری و حرکت را از طریق تغییر شکل کنترل‌شده فوم در ناحیه پاشنه و پنجه شبیه‌سازی می‌کند.
این نوع پروتز عمدتاً برای افراد غیرفعال یا کم‌تحرک، مانند سالمندان، افرادی که دارای مشکلات عروقی هستند، یا کسانی که در محیط‌های داخلی و روی سطوح هموار راه می‌روند، مناسب است. همچنین به‌عنوان یک پروتز موقت در دوران ابتدایی توانبخشی یا برای کسانی که بودجه محدودی دارند، کاربرد دارد. دلیل اصلی انتخاب این پروتز، سبکی، دوام، هزینه پایین و نیاز به حداقل نگهداری است. اگرچه انعطاف‌پذیری و عملکرد آن در سطوح ناهموار یا برای فعالیت‌های پویا محدودتر است.
پروتز پا هوشمند:
پروتز پای هوشمند نوعی پروتز پیشرفته است که با استفاده از حسگرها، ریزپردازنده‌ها و سیستم‌های کنترل الکترونیکی طراحی میشود تا حرکت طبیعی‌تری شبیه پای واقعی ایجاد کند. این پروتز می‌تواند سرعت راه رفتن، زاویه مفصل و فشار واردشده را به‌طور لحظه‌ای تنظیم کرده و باعث افزایش تعادل، کاهش خستگی و بهبود کیفیت حرکت شود. پروتزهای هوشمند بیشتر برای افرادی مناسب‌اند که به دلیل قطع عضو در ناحیه زیر یا بالای زانو نیاز به عملکرد پیشرفته‌تری دارند، همچنین برای کسانی که فعالیت روزمره بالایی دارند، شاغل هستند یا می‌خواهند در محیط‌های متنوع (مانند پله، سطح ناهموار یا شیب‌دار) حرکت کنند، بسیار کاربردی است.
نحوه انتخاب پروتز پا مصنوعی مناسب بیمار:
- بررسی سطح و علت قطع عضو (مثلاً دیابتی، تروماتیک، عروقی)
- بررسی وضعیت سلامت عمومی بیمار (توانایی فیزیکی، بیماری‌های زمینه‌ای)
- بررسی شرایط stump (ساق باقیمانده): طول، شکل، بافت پوست، وجود اسکار
- بررسی دامنه حرکتی مفاصل باقیمانده (به ویژه مفصل زانو و لگن)
- تعیین اهداف و سطح فعالیت و سبک زندگی بیمار (مثلاً غیرفعال، پیاده‌روی سبک، فعال، بسیار فعال و ورزشی)
- انتخاب نوع سوکت (مهم‌ترین بخش پروتز که مستقیماً با ساق باقیمانده در تماس است.)
- انتخاب نوع مفصل (Joint):برای پروتز زیر زانو: نیاز به مفصل مچ پا است. و برای پروتز بالای زانو: نیاز به مفصل زانو و مفصل مچ پا است.
- انتخاب نوع پای مصنوعی
- توجه به سیستم تعلیق (Suspension): روشی که پروتز را به اندام باقیمانده متصل و نگه می‌دارد.
چالش های استفاده از پروتز پا مصنوعی:
- تحریک پوست و زخم: اصطکاک، فشار نامناسب و تعریق می‌تواند باعث ایجاد سوزش، تاول و زخم‌های فشاری شود.
- درد فانتوم (Phantom Pain): احساس درد در قسمتی از پا که قطع شده است.
- تغییر حجم اندام باقیمانده: حجم ساق باقیمانده (Stump) ممکن است در طول روز یا به مرور زمان تغییر کند که باعث شل یا تنگ شدن پروتز میشود.
- مصرف انرژی بیشتر: راه رفتن با پروتز نسبت به راه رفتن طبیعی انرژی بسیار بیشتری می‌طلبد و باعث خستگی سریع‌تر میشود.
- محدودیت در حرکات: انجام برخی فعالیت‌ها مانند راه رفتن روی سطوح ناهموار، دویدن یا بالا رفتن از پله‌ها می‌تواند دشوار باشد.
- پذیرش بدن و تصویر ذهنی: تطابق روانی با از دست دادن عضو و پذیرش پروتز به عنوان بخشی از بدن می‌تواند طولانی و چالش‌برانگیز باشد.
- نگرانی از خراب شدن پروتز در جمع یا زمین خوردن.
مراحل ساخت پروتز پا در کلینیک زعفرانیه:
۱. ارزیابی و قالب‌گیری :
- بررسی دقیق اندازه‌ها، شکل و آناتومی ساق باقیمانده (Stump).
- قالب‌گیری از اندام باقیمانده با گچ مخصوص یا اسکن سه‌بعدی (۳D Scanning) برای ایجاد یک کپی دقیق.
۲. تغییر مدل و اصلاح :
بر روی مدل گچی یا فایل دیجیتال، تغییرات لازم برای توزیع مناسب فشار و حذف نقاط حساس انجام میشود. این مرحله برای جلوگیری از زخم و ایجاد حداکثر راحتی بیمار حیاتی است.
۳. ساخت سوکت آزمایشی :
یک سوکت شفاف و موقت از جنس پلاستیک گرمادیده (اغلب پلیپروپیلن) بر اساس مدل اصلاح‌شده ساخته میشود. این سوکت امکان مشاهده و ارزیابی دقیق نحوه قرارگیری stump را فراهم می‌کند.
۴. تست و تطبیق:
سوکت آزمایشی روی بیمار پوشیده و از نظر تناسب، توزیع فشار و راحتی بررسی میشود. تراز (Alignment) پروتز انجام میشود تا مطمئن شوند پای مصنوعی در موقعیت صحیح نسبت به بدن قرار گرفته و راه رفتن طبیعی باشد.
۵. ساخت سوکت نهایی :
پس از رفع تمامی مشکلات در سوکت آزمایشی، سوکت نهایی از جنس مواد مستحکم‌تر (مانند کربن کامپوزیت) ساخته میشود.
۶. مونتاژ اجزای پروتز :
سوکت نهایی به اجزای انتخاب‌شده (مفصل زانو، مچ پا و پای مصنوعی) متصل و مونتاژ میشود.
۷. تحویل پروتز نهایی :
پروتز کامل شده به بیمار تحویل داده میشود و تنظیمات نهایی و آموزش نحوه استفاده و نگهداری به بیمار ارائه می‌گردد.
به دلیل تغییر احتمالی حجم stump در هفته‌ها و ماه‌های اولیه، جلسات پیگیری برای تنظیمات مجدد پروتز ضروری است.
کلینیک تخصصی ارتز و پروتز زعفرانیه، با افتخار بازگشت به زندگی پرنشاط و تحرک را برای شما به ارمغان می‌آورد. ما با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های روز دنیا و قالب‌گیری دیجیتال سه بعدی، پروتزهای پای کاملاً شخصی‌سازی شده و منطبق بر آناتومی منحصر به فرد شما می‌سازیم. تیم متخصص و دلسوز ما در تمام مراحل از طراحی تا آموزش راه رفتن، همراه شما خواهد بود تا با تضمین حداکثر راحتی، طبیعی‌ترین راه رفتن و بازگشت به استقلال، آرامش و اطمینان را به شما بازگرداند. برای تجربه‌ای متفاوت از زندگی، با شماره 02126706083 تماس بگیرید.
به مشاوره
نیاز دارید؟
با ما تماس بگیرید و
سوال خود را بپرسید کاملا رایگان است.